De uitleg die volgt voor zenuw knelling in de RUG kan naar analogie ook aan de NEK worden uitgelegd.”

Pagina inhoud:

  • Animatie: uitstraling pijn als gevolg van foraminale stenose die zenuw knelt

  • Wat wordt met uitstralingspijnen bedoeld ?

  • Wat in de rug of nek kan beenpijn veroorzaken?

    • Zenuw knelling door "zacht" weefsel

    • Zenuw knelling door een beenderige vernauwing

  • Waarom een kleine hernia soms ook veel uitstraling veroorzaakt !

  • Uitstraling zonder geknelde zenuw, kan dat ?


Animatie: uitstraling pijn als gevolg van foraminale stenose die zenuw knelt:

 
 

Wat wordt met uitstralingspijnen bedoeld ?

Door een geknelde zenuw in de rug ontstaat uitstralende pijn in het been of in een arm. Dit wordt ook "ischialgie" of "ischias" genoemd voor het been, cervico-brachialgie voor de arm. Soms is zijn er gevoelsstoornissen (slapend gevoel, elechtrische schokken, tintelingen, mieren) of zelf krachtvermindering in het been. De knelling van de onderrugzenuw  kan veroorzaakt zijn  door een hernia (zachter weefsel) en/of door bot (hard). De oorzaak zit in de onderrug ( of de nek) en toch zijn meestal de ergste symptomen in het been (of de arm). Soms is er zelfs geen echte rugpijn (meer). De wervelzuil is als het ware de zekeringskast van waar elektrische kabels naar de benen lopen. De uitstraling klachten kan  men vergelijken met een defecte lamp in huis door een probleem in de zekeringkast. Dat er geen licht is merk je in op in een kamer (lamp), maar de oorzaak zit in de zekeringskast (vb. garage).  Naar analogie, door een oorzaak in de rug is er pijn op een andere plaats in de dij, bil, kuit of zelf de voet, afhankelijk van welke zenuw de uitstraling veroorzaakt.


Wat in de rug (nek) kan been (arm)pijn veroorzaken?

In grote lijnen zijn de belangrijkste oorzaken van geknelde zenuwen in de rug druk door

1/ HERNIA

2/ BOT

Bij een hernia ontstaat er eerder plotse druk op de zenuwen waardoor ook de uitstraling opeens optreedt. Een kanaal vernauwing heeft een meer sluimerend verloop met progressief trage verslechtering van de uitstraling klachten. In een beenderig vernauwd wervelkanaal kan een relatief klein hernia reeds forse zenuwstraling uitlokken. De zenuwen kunnen namelijk niet wat opzij schuiven in een sterk verkleinde ruimte.

1. Zenuw knelling door "zacht" weefsel:

Frequent: discus hernia

Een discus hernia die drukt op een zenuw veroorzaakt been en soms ook rug klachten. Vooral de beenklachten zijn meestal het sterkst uitgesproken. Een hernia in het centrale ruggenmerg kanaal kan soms groot zijn vooraleer ze uitstraling veroorzaak. Gezien het centrale kanaal een stuk breder is dan het volume dat de zenuwen innemen, kan de zenuw makkelijk opzij schuiven bij de druk door een hernia.

Zelden: Facet cyste

Een facet cyste kan drukken op een zenuw en daardoor de oorzaak zijn van uitstralingspijnen. Een facetcyste ontstaat door slijtage (artrose) van een facetgewichtje zelf en het gewrichtskapsel. Dit is een zeldzamere oorzaak van ischialgie.

2. ZENUW knelling door een beenderige vernauwing:

Eénzijdige kanaal vernauwing ontstaat langzaam door beelderige aangroeingen veroorzaakt door slijtage aan de rug. Gezien dit langzaam gebeurt kunnen zenuwen zich vaak aanpassen en is er geen beenpijn. Echter bij plots knellen van een zenuw zit deze onmiddellijk vast in een te nauwe ruimte met uitstraling in het been aan dezelfde kant tot gevolg.

Centrale vernauwing van het volledige kanaal treedt ook langzaam op. Ook hier is slijtage van de rug met verdikt weefsel en bolaangroei de oorzaak van verkleining van het centrale kanaal. Er ontstaat hier meestal geen pijn maar vooral ernstige gangstoornissen met sterk verminderde wandel afstanden (neurogene claudicatio) .


Een beenderige vernauwing van het neuroforamen treedt op door slijtage. Dit proces verloopt over jaren wat de zenuw toelaat zich enigsinds aan te passen. Beenklachten zijn daarom soms milder. Plotse pijn kan ontstaan door het uitvoeren van verkeerde beweging met knijpen van de beenderige aangroeiingen and op de zenuw. De zenuw zwelt en knelt zich nog meer vast in een reeds te nauw buisje ,met hevige pijnen in het been van dezelfde kant als gevold.

Als er een foraminale hernia optreedt, is er een hernia in de zenuw opening zelf. De diameter van her neuroforamen is zo beperkt dat de uitredende zenuw hier nooit veel plaats in reserve heeft. Een relatief kleinere hernia lokt hieraan vaak hevige eenzijdige been klachten uit.

Een spondylolisthese is het verschuiven van twee wervels tegenover elkaar. De verschuiving is meerstal maar een paar millimeter. Dit ontstaat meestal door slijtage van de rug. Er bestaat ook een aangeboren variant.

De beide "hoepels" van de achterste bogen van de rug staan niet meer exact boven elkaar waardoor de resterende diameter en dus de ruimte voor de zenuwen verminderd is. Indien er bij een lysthesis ook nog een zijdelingse kanaals vernauwing en/of relatief kleine discus hernia optreedt ontstaat acute eenzijdige beenpijn.

Bij sterke vernauwing van het ganse kanaal kunnen ook gangstoornissen ontstaat zoals bij centrale kanaal vernauwing.


Waarom een kleine hernia soms ook veel uitstraling veroorzaakt!

Ook een kleine hernia kan veel klachten veroorzaken , als de hernia “strategisch verkeerd” zit en daardoor een zenuw plat duwt kan een kleinere hernia zelfs zeer felle klachten veroorzaken. Normaal is er veel reserve plaats voor de zenuwen in her ruggenmerg kanaal . Als er echter ook een beenderige vernauwing aanwezig is kan de zenuw niet weg schuiven bij druk door een kleine hernia en ontstaat er zeer snel véél pijn.


Uitstraling zonder geknelde zenuw, kan dat ?

Het is inderdaad mogelijk dat er een soort uitstraling is zonder zenuw knelling. Deze pijnen zijn dan meestal achteraan de bil of aan de zijkant van de heup. Typisch is de pijn niet verder dan de knie en zijn er géén gevoelsstoornissen.

Deze pijn wordt pseudo-radiculair genoemd. Met pseudo wordt bedoeld dat het lijkt alsof,  radiculair verwijst naar de radix of zenuwwortel. Het is dus een uitstraling die laat lijken dat er een zenuw gekneld zou zijn (maar het is niet zo ). 

Vaak  worden dit soort klachten door een heup aandoening veroorzaakt of door spier-pees uitstralingen uitgaande slijtage van de facetgewichtjes van de onderrug. 

Pseudo- radiculaire uitstraling: facetgewricht artrose 

Door artrose aan één of meerdere facet gewrichtjes is er door botaangroei geen effen gewrichten oppervlak meer. Bewegend laat deze oneffen oppervlakken over elkaar schuren. Dit kan een soort uitstraling veroorzaken. Pseudo-radiulaire uitstraling gaat meestal niet verder dan de bil, nooit verder dan de knie.